poniedziałek, 17 czerwca 2013

Coco Chanel - kobieta, która zmieniła kobiecą modę.


Wydarzenia jakie miały miejsce w XX wieku całkowicie zmieniły położenie społeczne i ekonomiczne kobiet. Wybuch I wojny światowej doprowadził do swoistej rewolucji obyczajowej i światopoglądowej, które zasadniczo wpłynęły na odzież damską. Inicjatorką przemian była Gabrielle Bonheur Chanel, potocznie nazywana Coco Chanel. W połowie lat 20. XX wieku nowatorskie pomysły Francuski diametralnie zmieniły modę damską i pozwoliły jej wkroczyć w nowoczesność.  Swoim śmiałymi projektami Coco wyswobodziła kobiety z wielowiekowej tradycji i stworzyła wizerunek silnej i niezależnej osoby[1].
Tematyka stroju jest bardzo wieloznaczna. Oprócz znaczenia symbolicznego ilustruje społeczne obyczaje i umiejętności a także działania ekonomiczne i dzieje historyczne[2]. Przemiany związane z ubiorem  znajdują obicie w wielu dziedzinach – ja chciałabym się skupić na różnicach płci, ze szczególnym uwzględnieniem zmian jakie miały miejsce w damskich strojach. Czy rewolucje jakie dokonała w latach 20 i 30. XX wieku Coco Chanel nieodwracalnie przemieniły sytuacje kobiet? Czy dało to początek długiej drogi wyzwolenia i coraz szerzej omawianej kwestii emancypacji kobiet? Postaram się odpowiedzieć na te pytania odwołując się do biografii Chanel.
Coco Chanel to ikona mody europejskiej XX wieku. Jej życiorys jest niezwykle bogaty, która stała się inspiracją dla wielu twórców. W 1968 roku powstał musical „Coco” autorstwa Fredericka Brissona z Katherine Hepburn w roli głównej. W 2009 roku pojawiły się w kinach dwa filmy biograficzne : „Coco avant Chanel”, gdzie projektantkę zagrała Audrey Tautou. Drugą ekranizacją był  „Coco Chanel et Igor Stravinsky” z tytułowo rolą Anna Mouglalis. Chanel jest ciągle jedną z najbardziej intrygujących kobiet XX wieku, która w znaczący sposób wpłynęła na  zmiany światopoglądowe zwykłych kobiet. Poprzez strój dała im więcej swobody i wolności. Chociaż odnosiła sukcesy na polu zawodowym to życie prywatne dostarczało jej dużo więcej porażek[3]. Justine Picardie, autorka "Coco Chanel. The Legend and The Life" w takimi słowami opisała życie projektantki: „Świat Chanel przypomina cebulę - jest w nim tyle warstw - różnica polega jednak na tym, że pachnie on Chanel No. 5 a nie jak cebula”[4].
   Coco szokowała również strojem. Pozbyła się gorsetu, nosiła proste kołnierzyki i męskie krawaty. Jej ubrania były bardziej zbliżone do męskiego niż damskiego. Warto kilka słów wspomnieć o gorsecie, który przez wiele wieków znajdował się w codziennym stroju kobiet. Jednocześnie co sprawiło, że z niego zrezygnowano. Wojciech Kopaliński z swojej „Encyklopedii drugiej płci” tak opisuje gorset: „ Jest to wcięty haftowany kaftanik bez rękawów, który był noszony na koszuli albo bluzce. Miał na celu wysmuklenie sylwetki. Znany w świecie mody od XVI do początku XX wieku. Uważany za niezbędny sposób poprawienie nieodpowiedniej figury kobiecej”[5]. Dlaczego godziły się na takie tortury?  Odpowiedź jest bardzo prosta : kobiety, aby czuć się kobieco potrafiły i nadal potrafią wiele znieść tylko po to, żeby dowieść swojej atrakcyjności. Kobieta otyła była utożsamiana z niechlujstwem i brak samokontroli, dlatego też wciskała się w gorset, który miał  jej dodać delikatności i subtelności[6].  Do zrzucenia gorsetu apelowali lekarze i higieniści, ponieważ deformował on żebra. Na poniższym obrazku widać jak wyglądały kobieta przed i po noszeniu gorsetu.
http://balkonetka.pl/static/uploads/2008/06/organ-repositioning.jpg

Coco Chanel pozbywała się gorsetu, żeby kobieta czuła się wolna i nieskrępowana fizycznie. Początkowo spotkało się to z sprzeciwem społeczeństwa, jednak kobiety zauważyły zalety nie noszenia „pancerza” i stopniowo rezygnowały z tej części garderoby. 
Kolejnym elementem, który zmienił wizerunek płci damskiej była fryzura chłopięca inaczej nazywana na pazia. W 1915 roku Coco Chanel jako jedna z pierwszy kobiet ostrzygła włosy. Za jej pomysłem poszła aktorka Asta Nielsen wcielając się w rolę Hamleta w 1920 roku. Była to swoistego rodzaju rewolucja obyczajowa, ponieważ długie włosy od paleolitu utożsamiano z wyłącznym atrybutem kobiety[7].
Lata 20. XX wieku to bardzo ważny okres dla Chanel. Z tego czasu pochodzą najbardziej znane stroje Coco – „mała czarna” oraz „damskie spodnie”. Proste klasyczne ubrania uzupełniała o efektowne dodatki m.in. białe sztuczne perły. Sama mawiała, że w czerni i beli znajduję się absolutne piękno. W 1921 roku powstają perfumy „Chanel nr 5”, które były jednym z pierwszych zapachów wykorzystującym mieszanki chemiczne. Zapach stał się bardzo popularny na salonach. Marylin Monroe zapytana w czym sypia – odpowiedziała „Oczywiście w 5 Chanel” [8].
http://lula.pl/lula/1,97804,6691355,Kultowe__mala_czarna.html

Coco łamała wszelkie tematy tabu. Poprzez strój pokazywała swoją wolność i niezależność. To co w społeczeństwie przystawało tylko mężczyzną ona robiła bez najmniejszych skrupułów. Chodzi mu to o palenie papierosów i jazda okrakiem na koniu. Damie nie godne było takie zachowanie. Jednak Chanel nie bała się wyrażać swoich odmiennych opinii na trudne problemy. Znamienne są słowa projektantki: „ Przywróciłam kobiecym ciałom wolność. To ciało pociło się w paradnych strojach , pod koronkami, gorsetami, desusami, watowaniami”[9]. Wg Coco kobieta powinna czuć się w swoim stroju komfortowo i wygodnie. Ubiór miał nie krępować jej ruchów. Wygoda i elegancja to dwie zasady, na które stylistka zwracała szczególną uwagę.



[1] Małgorzata Możdżyńska - Nowotka, O modach i strojach, Wrocław 2002, s.253; http://www.polityka.pl/historia/204518,1,coco-chanel.read 21.05.2011r.
[2] Maguelonne Toussaint – Samant, Historia stroju, Warszawa 1998r., s. 15.
[5] Wojciech Kopaliński, Encyklopedia „drugiej płci”. Wszystko o kobietach, Warszawa 2006r., s. 607.
[6] Tamże, s. 607.
[7] Kopaliński W., Encyklopedia… , s. 606.
[8] Toussaint – Samant M., Historia…, s. 33.

Autor: o

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Subskrybuj: Komentarze do posta (Atom)