poniedziałek, 17 czerwca 2013

Dewiacja a wykluczenie społeczne.


Zachowania dewiacyjne występowały zawsze, jednak po wpływem przemian kulturowych i politycznych stały się bardziej rozpowszechnione i uwydatnione różne w różnym czasie. Potocznie przyjmuje się, że dewiacja to zachowanie naruszające normy społeczne. Słowo wywodzi się z języka łacińskiego (devio – schodzę z drogi) i oznacza odchylenie, zboczenie. Pojęcie rozpowszechniło się w naukach społecznych a głównie w socjologii po II wojnie światowej jako opozycja wobec patologii oraz dezorganizacji społecznej[1]. Obecnie dewiacja w ujęciu socjologicznym rozumiana jest jako postawa i zachowania jednostek i grup społecznych sprzeczne z ogólnie przyjętymi normami danej zbiorowości[2]. Jednak warto zwrócić uwagę, że zachowania dewiacyjne są zmienne w czasie i przestrzenni, dlatego nie należy ich definiować zbyt ogólnie. Bardzo ważny jest kontekst czasowo-przestrzenny oraz kryteria normatywne wybranej społeczności[3]
            Bez wątpienia dewiacja jest to zjawisko zmienne w czasie a jednocześnie ukazanie jak trudno jest wyznaczyć jej granice. Jednak co współcześnie uznaje się za zachowanie dewiacyjne a co nie. Jakie dewiacje można zaliczyć jako pozytywne a jakie należy określać negatywnie.  Kto definiuje danego zjawisko jako dewiacje? Jakie spojrzenie na te same odchylenia społeczne mają przedstawiciele różnych pokoleń, tym bardziej skrajnych. Dzięki takiemu obrazowi będzie można zauważyć co i dla kogo jest dewiacją. Myślę, że odpowiedzi na te pytania są subiektywne. 
Ale kto to jest dewiant? Tak naprawdę nie istnieje określony profil dewianta, to społeczna widownia tworzy jego portret i pokazuje co jest zachowaniem dewiacyjnym a co nie. Becker i Erikson w swoich rozważaniach wskazują, że to ludzie określają jakie zachowanie jest zachowaniem dewiacyjnym. W myśl teorii stygmatyzacji, raz nadana etykieta dewianta, jest trudna do odczepienia. Człowiek do końca życia będzie naznaczony piętnem dewianta. 
Becker H.S. Outsiderzy…, s.7-18. Kwaśniewski J. Społeczeństwo…, s. 16-21.






[1] Encyklopedia Socjologii, tom 1. Komitet Socjologii Pan i Oficyna Naukowa. Warszawa 1998. s.125.
[2] Anna Kubisa – Ślipko, Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Aneks, Wałbrzych 2005, s. 148.
[3] Encyklopedia Socjologii, tom 1…. s.126.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz